 |
netwerk van milieuprofessionals |
|
netwerk van milieuprofessionals |
|
netwerk van milieuprofessionals |
Foto: CC by SA 4.0 QueerEcofeminist - Wikicommons
Hoewel ze zelden in het middelpunt van de belangstelling staan, spelen bodemwormen een sleutelrol in de landbouw. Hun gedrag, hun invloed op de bodemstructuur en hun samenwerking met micro-organismen maken hen tot ware ingenieurs van een gezonde, vruchtbare bodem. Toch blijft hun potentieel onderbenut, zowel in onderzoek als in de praktijk. Tijdens deze studiemiddag duiken we in de fascinerende wereld van de bodemworm, met aandacht voor hun ecologische én economische waarde. Van Darwin tot de nieuwste inzichten uit Europese onderzoeksprojecten: wat kunnen we leren van deze bescheiden beestjes – en hoe zetten we ze effectiever in voor een duurzame landbouw?
donderdag 13 november 2025
13:30 - 17:00
VVM Bureau (UCo gebouw)
2de Daalsedijk 6A, 3551 EJ Utrecht
Let op, aan deze activiteit zijn deelnamekosten verbonden. Ga naar de kosten>>
Deze studiemiddag brengt bodemonderzoekers, milieuprofessionals en landbouwadviseurs samen rond één centraal thema: de functie en meerwaarde van bodemwormen en vermicompost. Aan de hand van inspirerende presentaties, video’s en praktijkvoorbeelden belichten we de rol van wormen in bodemgezondheid, waterinfiltratie en gewasgroei.
We gaan in op het gedrag van wormen en hun invloed op het microleven in de bodem, vanuit de visie van Charles Darwin. Ook laten we zien hoe vermicompost, geproduceerd onder gecontroleerde omstandigheden, een waardevolle bijdrage kan leveren aan het composteerproces en het bodemleven en van waarde is voor de land- en tuinbouw. Daarbij bespreken we recente inzichten uit het EU-project Excalibur, waarin de invloed van het microbioom in de bodem op de groei van gewassen centraal staat. Ook tonen we een video over de verschillende soorten bodemwormen in Europa.
Actuele thema’s zoals klimaatadaptatie en waterinfiltratie in graslanden komen aan bod. Door klimaatverandering neemt zowel de kans op droogte als op piekregens toe, waardoor waterregulatie steeds belangrijker wordt. Een kwart van het Nederlands landoppervlak is agrarisch grasland – een ideale habitat voor regenwormen. Toch worden ze niet overal aangetroffen. Wat is ervoor nodig om regenwormen in te zetten voor het verbeteren van het waterregulerend vermogen van graslanden, op een ecologische manier?
Verder gaan we in op de praktijk van wormenkweek. Hoe worden wormen gekweekt? En wat levert het op – voor de bodem én voor de boer?
Het programma bevat bijdragen van o.a. Roos van de Logt (Louis Bolk Instituut), Eric de Bruin (Aeres Hogeschool), Monica Commandeur (PUM senior experts). Er is volop ruimte voor uitwisseling, vragen en discussie.
13:30 Ontvangst met koffie/thee en een broodje
13:50 Welkom door dagvoorzitter
14.00 De fascinatie van Charles Darwin voor bodemwormen door Monica Commandeur (PUM senior experts)
14.10 EU-project Excalibur: bodemwormen in Europa door Monica Commandeur (PUM senior experts)
Met o.a. een video-overzicht van bodemwormen in Europa
14.20 Regenwormen, waterinfiltratie, verdroging en klimaatverandering door Roos van de Logt (Onderzoeker Duurzame veehouderij & Agrobiodiversiteit, Louis Bolk Instituut)
15.05 Pauze
15.25 Het produceren van vermicompost in proefopstelling en bedrijfsmatig door Eric de Bruin (Lector Circulair Ondernemen in de Agrifoodsector, Aeres in Dronten en ondernemer/ agripreneur, Ca Minerals BV)
16.10 Korte presentatie videoboek “From waste to wonder: the art of composting and vermiculture” door Monica Commandeur (mede-auteur)
16.20 Sculpturen van regenwormen door Eva van Wenum (gevraagd, miltidisciplinaire kunsterares)
16.40 Conclusies door dagvoorzitter
16:50 Afsluiting en napraten
17:30 Einde
De organisatie van deze bijeenkomst is in handen van Monica Commandeur namens de secties Voedsel & Landbouw en Bodem & Landgebruik.